Αιτιολογική έκθεση
Άρθρο 22
Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης
Επιδιωκόμενος σκοπός της παρούσας ρύθμισης είναι η ουσιαστική αντιμετώπιση ακραίων φαινομένων φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού σε μονοπρόσωπα και πολυπρόσωπα νοικοκυριά. Η βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης σε αξιοπρεπές επίπεδο και η προώθηση της κοινωνικής και οικονομικής ένταξης και επανένταξης των φτωχών προσώπων και οικογενειών αποτελούν την κύρια αποστολή της προτεινόμενης μεταρρύθμισης.
Το Κ.Ε.Α. συνιστά ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικών παρεμβάσεων, που εξασφαλίζει ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης και, συγχρόνως, προωθεί την κοινωνική και οικονομική ένταξη των ωφελούμενων.
Καλύπτει κάθε άτομο και νοικοκυριό, που βρίσκεται ή περιέρχεται σε κατάσταση ανάγκης, χορηγεί παροχές σε χρήμα, είδος και ποιοτικές υπηρεσίες φροντίδας, λόγω αδυναμίας κάλυψης της ανάγκης από το σύστημα κοινωνικής προστασίας ή από τους ίδιους τους πόρους του ωφελούμενου, θεσπίζει γενικά και αντικειμενικά κριτήρια ένταξης για την άσκηση του δικαιώματος στην αξιοπρεπή διαβίωση, εξασφαλίζει την πρόσβαση σε υπηρεσίες κοινωνικής αλληλεγγύης και ενισχύει τις δυνατότητες ενσωμάτωσης των δικαιούχων στον κοινωνικό και οικονομικό ιστό.
Εντασσόμενο στην Εθνική Στρατηγική για την Κοινωνική Ένταξη (Ε.Σ.Κ.Ε.) και σε πλήρη εθνική εφαρμογή, το Κ.Ε.Α. συνθέτει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα κοινωνικών παρεμβάσεων, το οποίο ερείδεται σε:
α. μία θεσμικώς κατοχυρωμένη προνοιακή παροχή εισοδηματικής ενίσχυσης, που εξασφαλίζει σε κάθε φτωχό πολίτη ένα εγγυημένο και αξιοπρεπές όριο διαβίωσης,
β. ένα συνδυασμό ποιοτικών υπηρεσιών κοινωνικής φροντίδας για άτομα, που αντιμετωπίζουν προβλήματα αναπηρίας, ανεργίας και κοινωνικού αποκλεισμού, και
γ. σε προγράμματα ενεργοποίησης και προώθησης στην αγορά εργασίας.
Η προτεινόμενη ρύθμιση επιδιώκει την επέκταση του Κ.Ε.Α. σε όλους τους Δήμους της Χώρας, τη διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής, την πρόληψη ή / και άμβλυνση του κινδύνου των κοινωνικών διακρίσεων, την ενίσχυση του εργασιακού ήθους των εν δυνάμει δικαιούχων του Κ.Ε.Α., που δύνανται να εργαστούν, την μακροπρόθεσμη εξασφάλιση κοινωνικών και οικονομικών οφελών και εν γένει την παραγωγική ανασυγκρότηση της χώρας.
Διάταξη νομοσχεδίου
«Άρθρο 22
Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης
1. Από 1.1.2017 το Πρόγραμμα «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» (Κ.Ε.Α.), όπως ορίζεται στο άρθρο 235 του ν. 4389/2016 (Α’ 94), επεκτείνεται σε όλους τους Δήμους της Χώρας.
2. Το εδάφιο α’ της παρ. 2 του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«2. Ως Ωφελούμενες Μονάδες ορίζονται οι κάτωθι κατηγορίες:
α. Μονοπρόσωπο νοικοκυριό: κάθε ενήλικο άτομο, το οποίο διαμένει μόνο του σε κατοικία και δεν εμπίπτει στην κατηγορία ενηλίκων έως 25 ετών, που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης της ημεδαπής ή αλλοδαπής,
β. Πολυπρόσωπο νοικοκυριό: όλα τα άτομα, τα οποία διαμένουν κάτω από την ίδια στέγη. Δύναται να απαρτίζεται και από φιλοξενούμενα άτομα ή φιλοξενούμενη οικογένεια, υπό την προϋπόθεση ότι η φιλοξενία έχει δηλωθεί στην τελευταία εκκαθαρισμένη φορολογική δήλωση. Στο πολυπρόσωπο νοικοκυριό εντάσσονται και τα ενήλικα τέκνα έως 25 ετών που φοιτούν σε πανεπιστημιακές σχολές ή σχολεία ή ινστιτούτα επαγγελματικής εκπαίδευσης ή κατάρτισης, ανεξαρτήτως του τόπου διαμονής τους,
γ. Άστεγοι: όσοι διαβιούν στο δρόμο ή σε ακατάλληλα καταλύματα, με την προϋπόθεση ότι έχουν καταγραφεί από τις κοινωνικές υπηρεσίες των Δήμων ή κάνουν χρήση των υπηρεσιών Ανοικτών Κέντρων Ημέρας Αστέγων, που λειτουργούν στους Δήμους».
3. Το εδάφιο ε’ της παρ. 2 του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«Ως Εγγυημένο Ποσό ορίζεται το ποσό, που εγγυάται το πρόγραμμα για κάθε νοικοκυριό, ανάλογα με τον αριθμό και την ηλικία των μελών του, μετά και την καταβολή της εισοδηματικής ενίσχυσης του Κ.Ε.Α.».
4. Το εδάφιο γ’ της παρ. 2 και η περίπτ. γ’ του εδαφίου θ’ της παρ. 2 του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 καταργούνται.
5. Το εδάφιο α’ της παρ. 3 του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 αντικαθίσταται ως εξής:
«3. Αρμόδιες υπηρεσίες για την υλοποίηση του Κ.Ε.Α είναι οι εξής:
α. η Διεύθυνση Καταπολέμησης της Φτώχειας της Γενικής Διεύθυνσης Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
β. η Διεύθυνση Οικονομικής Διαχείρισης και Υπηρεσιών του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης,
γ. η 24η Διεύθυνση Λογαριασμών του Δημοσίου του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Γ.Λ.Κ.),
δ. η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (Γ.Γ.Π.Σ.) του Υπουργείου Οικονομικών,
ε. η Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (Γ.Γ.Δ.Ε.) του Υπουργείου Οικονομικών,
στ. η Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης (Η.ΔΙ.Κ.Α. Α.Ε.), του ν. 3607/2007 (Α’ 245),
ζ. οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης Α’ Βαθμού (Δήμοι),
η. τα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.),
θ. το Εθνικό Ινστιτούτο Εργασίας και Ανθρώπινου Δυναμικού (Ε.Ι.Ε.Α.Δ.) του άρθρου 88 του ν. 3996/2011 (Α’ 170),
ι. ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (Ο.Α.Ε.Δ.),
ια. το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης (Ε.Κ.Δ.Δ.Α.)».
6. Οι παράγραφοι 5 και 6 του άρθρου 235 του ν. 4389/2016 αναριθμούνται σε 6 και 7 αντίστοιχα και προστίθεται νέα παράγραφος 5, ως εξής:
«5. Υπό την επιφύλαξη αυστηρότερων ποινών, που προβλέπονται στην κείμενη ποινική νομοθεσία, σε περίπτωση δήλωσης από τον αιτούντα ψευδών στοιχείων ή απόκρυψης αληθινών στην αίτηση ένταξης του στο Κ.Ε.Α., με σκοπό τον προσπορισμό περιουσιακού οφέλους στον ίδιο ή σε τρίτο, εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 1599/1986 (Α’ 75).
Σε κάθε περίπτωση, μετά από αυτεπάγγελτη ή κατόπιν αναφοράς έρευνα, η Γενική Διεύθυνση Πρόνοιας του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης αποστέλλει τα σχετικά στοιχεία στον αρμόδιο εισαγγελέα για την εξέταση των ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών των υπευθύνων».
7. Ως έναρξη ισχύος του παρόντος άρθρου ορίζεται η 1.1.2017.»