Με το νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων, εξετάζονται οι αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από σήμερα και εφεξής, καθώς αργά το βράδυ της Πέμπτης, δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, το νέο Ασφαλιστικό, ο νόμος 4387/2016 πλέον, με τίτλο «Ενιαίο Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλειας- Μεταρρύθμιση ασφαλιστικού- συνταξιοδοτικού συστήματος- Ρυθμίσεις φορολογίας εισοδήματος και τυχερών παιγνίων και άλλες διατάξεις».
Αυτό σημαίνει ότι οι νέες συντάξεις που θα εκδίδονται στο εξής, θα προκύπτουν με διαφορετικό τρόπο υπολογισμού, με Εθνική Σύνταξη στα 384 ευρώ για 20 έτη ασφάλισης και ανταποδοτική σύνταξη, με νέα ποσοστά αναπλήρωσης και υπολογισμό με βάση τις συντάξιμες αποδοχές από το σύνολο του εργατικού βίου του δικαιούχου και όχι η καλύτερη πενταετία, της τελευταίας δεκαετίας, όπως ίσχυε έως τώρα, στην πλειονότητα των περιπτώσεων. Όλα αυτά οδηγούν και μειώσεις που σε ορισμένες περιπτώσεις θα φθάνουν και το 30%.
Προσοχή όμως, ειδικά τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και του Πυροσβεστικού Σώματος, κατά τη ρητή πρόβλεψη του άρθρου 6 παρ. 4 του νόμου, θα υπαχθούν στις διατάξεις του από την 1η Ιουλίου 2016 και εφεξής.
Βαρύς ο λογαριασμός
Αναλυτικά, αλλαγές του νόμου 4687/2016, ή αλλιώς του Νόμου Κατρούγκαλου, κατά τη συνήθεια των πολλών τελευταίων ετών, οι νόμοι να παίρνουν το όνομα του υπουργού που τους συνέταξαν ρίχνουν το λογαριασμό σε έναν στους δύο συνταξιούχους (σε σύνολο 2,6 εκατομμυρίων) και συνολικά σε 7 στους δέκα ασφαλισμένους και συνταξιούχους.
Μεγάλοι χαμένοι θεωρούνται κυρίως οι αυτοαπασχολούμενοι με υψηλά εισοδήματα, οι διπλά απασχολούμενοι ανεξάρτητα από το εισόδημα τους, αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι –κυρίως στα ειδικά μισθολόγια, καθώς καλούνται να καταβάλουν έως και εξαπλάσιες ασφαλιστικές εισφορές σε σχέση με αυτές που καταβάλουν σήμερα. Πλέον όλοι οι ασφαλισμένοι θα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές επί του συνολικού εισοδήματος τους, 20% για την κύρια ασφάλιση, 7% για την επικουρική ασφάλιση, 6,95% για ασθένεια κι επιπλέον 4% εφόσον έχουν παρακράτηση για εφάπαξ. Συνολική επιβάρυνση 37,95% επί του συνολικού εισοδήματος.
Αλλά και περίπου 400.000 συνταξιούχοι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, θα χάσουν από 30 έως και 200 ευρώ το μήνα, εξαιτίας των περικοπών που προβλέπονται για τις ήδη καταβαλλόμενες συντάξεις, καθώς διασώζονται μόνον οι κύριες συντάξεις, έως 1.820 ευρώ καθαρά (ανώτατο πλαφόν στα 2.000 ευρώ). Σε αυτούς έρχονται να προστεθούν σταδιακά, έως το τέλος του 2019 οι περίπου 380.000 χαμηλοσυνταξιούχοι- δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, το οποίο θα καταργηθεί σταδιακά, προκαλώντας μείωση έως και 35% στο εισόδημα τους.
Παράλληλα, με το νέο τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων, υπολογίζεται ότι θα υπάρξει περιορισμός από 10% έως και 30%. Μάλιστα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα επόμενα χρόνια, περίπου 250.000 συνταξιούχοι, κυρίως ΑμεΑ, δικαιούχοι σύνταξης χηρείας, εργαζόμενοι με χαμηλές αποδοχές ή μεγάλα διαστήματα ανεργίας θα έχουν απώλειες έως και 40%.
Οι βασικές διατάξεις του νόμου που αναδιαμορφώνει το ασφαλιστικό τοπίο της Ελλάδας, προβλέπουν:
1. Ενοποιήσεις Ταμείων με ένα Ταμείο για κύρια ασφάλιση κι ένα για την επικουρική και το εφάπαξ.
2. Υψηλότερες εισφορές για τους αυτοαπασχολούμενους αλλά και τους δημοσίους υπαλλήλους, καθώς και διπλές εισφορές για παράλληλα ασφαλισμένους (ως μισθωτοί και ως ελεύθεροι επαγγελματίες, ανεξαρτήτως του χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση).
3. Χαμηλότερες κύριες συντάξεις για τους νέους συνταξιούχους. Τα ποσοστά αναπλήρωσης μαζί με την εθνική σύνταξη των 345 ευρώ (για 15 έτη ασφάλισης) και των 384 ευρώ (από τα 20 έτη και πάνω) δίνουν, σε σχέση με ό,τι ίσχυε έως σήμερα και με νέα βάση υπολογισμού τα 15 και σταδιακά όλα τα έτη του εργασιακού βίου, χαμηλότερα ποσά ιδιαίτερα για τους υψηλόμισθους με πάνω από 25 έτη ασφάλισης. Από το νέο καθεστώς ευνοούνται κυρίως όσοι θα φύγουν με χαμηλές συντάξιμες αποδοχές (700 – 1.000 ευρώ) και πολλά έτη ασφάλισης, καθώς και όσοι θα αποχωρήσουν με 20 – 25 έτη και χαμηλές αποδοχές μετά το 67ο έτος ηλικίας. Στο 10-25% υπολογίζονται οι απώλειες για τις νέες συντάξεις των δημοσίων υπαλλήλων, το σύνολο των οποίων περνά στο νέο υπερ-Ταμείο. Οι ένστολοι θα ενταχθούν στον ΕΦΚΑ μετά από τροπολογία της τελευταίας στιγμής, από την 1η Ιουλίου 2016.
4. Μειώσεις στις επικουρικές συντάξεις. Οι περικοπές αφορούν όχι μόνο τις νέες αλλά και τις ήδη καταβαλλόμενες, οι οποίες εντός των επόμενων λίγων ημερών θα πρέπει να επανυπολογιστούν, προκειμένου να "κοπεί" η προσωπική διαφορά που στο σύνολο των εισοδημάτων από συντάξεις, υπερβαίνει τα 1.300 ευρώ μεικτά.
5. Μεγάλοι χαμένοι θα είναι ομάδες ασφαλισμένων που στο παρελθόν άνοιξαν την πόρτα συνταξιοδότησης με υψηλά ποσοστά αναπλήρωσης. Ειδικοί εκτιμούν πως οι απώλειες σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να αγγίξουν μέχρι και το 50%.
Μάλιστα, οι μειώσεις θα συνδυασθούν με αυξήσεις εισφορών κατά μια ποσοστιαία μονάδα (0,5% για εργοδότες και 0,5% για εργαζόμενους) από 1/6/2016 μέχρι 31/5/2019 και κατά μισή μονάδα (0,25% και 0,25%) απο 1/6/2019 μέχρι 31/5/2022. Οι απώλειες για τους νέους συνταξιούχους στην επικουρική σύνταξη, εκτιμώνται σε 5% - 12%.
6. Ειδικά για τους αγρότες προβλέπεται μακρά μεταβατική περίοδος μέχρι και το 2030 κατά τη διάρκεια της οποίας οι νέες αγροτικές συντάξεις θα υπολογίζονται με μεικτό σύστημα, ένα τμήμα με τον παλιό τρόπο και ένα δεύτερο τμήμα που προοδευτικά θα αυξάνεται από το άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης.
7. Αναδρομικές μειώσεις, από 1/1/2016, θα γίνουν στα μερίσματα του Μετοχικού Ταμείου Πολιτικών Υπαλλήλων για 280.000 συνταξιούχους και στα εκκρεμή εφάπαξ (προβλέπεται νέος τρόπος υπολογισμού με χαμηλότερα ποσοστά αναπλήρωσης).
8. Κανένας συνταξιούχος δεν θα λαμβάνει έως τις 31/12/2018 πάνω από 3.072 ευρώ καθαρά, αν έχει πολλαπλές συντάξεις και 2.304 ευρώ μεικτά ατομική σύνταξη συνυπολογιζομένων των εισφορών υγειονομικής περίθαλψης και αλληλεγγύης συνταξιούχων.
9. Περίπου 120.000 συνταξιούχοι που εισπράττουν σήμερα ΕΚΑΣ 30 ευρώ θα είναι οι πρώτοι που θα χάσουν το επίδομα (σταδιακά καταργείται για όλους έως τα τέλη του 2019).
Στο εξής, όσοι καταθέσουν αίτηση συνταξιοδότησης εντάσσονται στο νέο σύστημα, με τον νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων που οδηγεί κατά κανόνα σε χαμηλότερες συντάξεις, κυρίως όσους φεύγουν με περισσότερα από 25 έτη και μέσο εισόδημα άνω των 1.000 ευρώ. Ο νόμος προβλέπει ένα "μίνι" πλέγμα προστασίας για όσους αποχωρήσουν την περίοδο 2016-2018. Συγκεκριμένα για όσους συνταξιοδοτηθούν φέτος ορίζει ότι εάν η σύνταξή τους υπολείπεται κατά 20% και πλέον από αυτή που λαμβάνουν με βάση τον παλαιό τρόπο υπολογισμού, θα δικαιούνται το μισό της διαφοράς αυτής. Όσοι φύγουν εντός του 2017 θα πάρουν το 1/3 της διαφοράς και όσοι φύγουν το 2018, το ¼.
Από το 2017 η πλειοψηφία των ανατροπών στις εισφορές
Μεγάλες επιβαρύνσεις, δραματικά δυσανάλογες με τις μελλοντικές συντάξεις, φέρνει για χιλιάδες αυτοαπασχολούμενους αλλά και εργαζόμενους με δελτίο παροχής υπηρεσιών, το γνωστό σε όλους «μπλοκάκι», το νέο ασφαλιστικό. Ο νόμος εισάγει ενιαίους κανόνες για μισθωτούς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα αλλά και ελευθεροεπαγγελματίες, επιστήμονες και αγρότες.
Για τους μισθωτούς η εισφορά για κύρια σύνταξη ορίζεται σε 20% και επιμερίζεται σε 6,67% για τον εργαζόμενο και 13,33% για τον εργοδότη επί των πάσης φύσεως αποδοχών, με εξαίρεση τις έκτακτες παροχές λόγω γάμου, γεννήσεων τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας.
Από 1/1/2017 το ίδιο θα ισχύσει για δημόσιους υπαλλήλους, με αποτέλεσμα οι εισφορές τους να αυξηθούν. Το 20% του καθαρού φορολογητέου εισοδήματός τους θα πληρώνουν για κύρια σύνταξη και οι ελευθεροεπαγγελματίες και αγρότες με μεταβατικές όμως περιόδους και κάποιες εκπτώσεις. Σωρευτικά οι αυταπασχολούμενοι θα κληθούν να πληρώσουν – χωρίς τις εκπτώσεις – το 37,95% του εισοδήματός τους για σύνταξη, επικούρηση, υγεία και εφάπαξ. Μικρή μεταβατική περίοδος με σημαντικές εκπτώσεις, προβλέπεται για γιατρούς, δικηγόρους και μηχανικούς.
Το σύνολο των εισφορών τους θα απομειώνεται από 5% (εισοδήματα 57.000 – 58.000) μέχρι και 50% (εισοδήματα 7.033 – 13.000) με ελάχιστη καταβολή τα 586 ευρώ το μήνα. Οι εκπτώσεις θα ισχύσουν και για τους νέους – κάτω της 5ετίας – αρκεί να έχουν εισόδημα άνω των 4.922 ευρώ. Πρόκειται για τους ίδιους νέους επιστήμονες οι οποίοι θα μπορούν να πληρώνουν εισφορά 14% για τα πρώτα δυο χρόνια υπαγωγής στην ασφάλιση και 17% για τα επόμενα τρία, υπό την προϋπόθεση ότι στο μέλλον, και σίγουρα πριν από τη συνταξιοδότηση, η "οφειλή" αυτή θα εξοφληθεί. Η εξοφληση θα γίνεται κατά 1/5 κατ έτος όταν το καθαρό φορολογητέο αποτέλεσμα του επαγγελματία υπερβαίνει τα 18.000 ευρώ.
Μεγάλες ανατροπές έρχονται και για τα «μπλοκάκια», καθώς για παράλληλη απασχόληση (μισθωτή και αυτοαπασχολούμενη) ο εργαζόμενος θα πληρώνει διπλές εισφορές. Ειδική πρόνοια προβλέπεται για όσους αμείβονται μόνο με δελτίο παροχής και απασχολούνται σε έως και δύο εργοδότες, καθώς ο νόμος ορίζει ότι θα ασφαλίζονται ως μισθωτοί, ήτοι, το 13,67% θα το καταβάλλει ο εργοδότης. Αυτό που δεν ορίζεται, είναι ότι η εισφορά αυτή θα είναι επιπλέον του εισοδήματος που λαμβάνει ο εργαζόμενος, καθώς οι ειδικοί εκτιμούν ότι τελικά, το κόστος θα κληθεί να το καλύψει εξολοκλήρου ο ασφαλισμένος.
Ειδικά οι αγρότες, φέτος θα πληρώσουν 10% επί των υφισταμένων ασφαλιστικών κλάσεων του ΟΓΑ. Από του χρόνου οι εισφορές τους θα συνδεθούν με το εισόδημα. Αναλυτικά, οι αγρότες θα καταβάλουν εισφορές επί του εισοδήματος τους το 2017 στο 14%, το 2018 στο 16%, το 2019 στο 18%, το 2020 στο 19%, το 2021 στο 19.5% και από το 2022 στο 20%. Η σωρευτική αύξηση μέχρι και το 2022 αγγίζει το 39% για έναν αγρότη που είναι σήμερα στην τρίτη ασφαλιστική κλάση και θα δηλώνει ετήσιο εισόδημα μέχρι 4.923 ευρώ. Ειδικά για νέους επιστήμονες και αγρότες το κατώτατο πλαφόν ορίζεται στο 70% του κατώτατου μισθού (410 ευρώ).
Για υγειονομική περίθαλψη θεσπίζεται εισφορά 7,10% για μισθωτούς και 6,95% για αγρότες και ελεύθερους επαγγελματίες.
Αυξήσεις εισφορών έρχονται και για τους ήδη συνταξιούχους, καθώς ο νόμος ορίζει ότι η εισφορά 6% υπέρ ΕΟΠΥΥ θα επιβάλλεται στο άθροισμα των συντάξεων. Χαμένοι και οι συνταξιούχοι που εργάζονται καθώς θα πληρώνουν εισφορά και ως συνταξιούχοι και ως εργαζόμενοι.
Σύμφωνα με τους ειδικούς της κοινωνικής ασφάλισης, οι ασφαλισμένοι που καλούνται να χρηματοδοτήσουν το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης και επιβαρύνονται υπέρμετρα από τις αλλαγές στις εισφορές, είναι οι επιστήμονες και οι αυτοαπασχολούμενοι με εισοδήματα άνω των 25.000 ευρώ, έμποροι, ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ με εισόδημα άνω των 19.000 ευρώ, μισθωτοί και αυτοαπασχολούμενοι με δελτίο παροχής υπηρεσιών που θα καταβάλουν εισφορές για κάθε απασχόληση τους αλλά και οι δημόσιοι υπάλληλοι που από το 2017 και μετά, θα υποστούν μειώσεις έως και 7% στις «καθαρές» αποδοχές τους.
Πηγή: Euro2day.gr