Βέροια, ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό πολιτισμών, ένας κόμβος εμπορικός,
οικονομικός και πολιτιστικός εδώ και τουλάχιστον 2.500 χρόνια, χτισμένη αμφιθεατρικά στην κατάφυτη πλαγιά του όρους Βέρμιο… Κατά τον μύθο το όνομά της το οφείλει στον βασιλιά Βέρητα, ο οποίος έκτισε και την πόλη. Ο βασιλιάς είχε δύο κόρες, την Βέροια και την Μίεζα και έναν γιό, τον Όλγανο. Έτσι, μία από τις δύο κόρες του έδωσε το όνομα της στην πόλη, ενώ ο ποταμός που τη διατρέχει ονομάστηκε Όλγανος (νυν Τριπόταμος) προς τιμήν του γιού του. Προτομή του ποτάμιου θεού βρίσκουμε στην είσοδο του Αρχαιολογικού Μουσείου.Κατά την είσοδο στην πόλη συναντάς το hotspot-σημείο ραντεβού όλων των κατοίκων αλλά και των ταξιδιωτών, την Πλατεία Εληάς με θέα στον επιβλητικό μακεδονικό κάμπο. Οι ντόπιοι το σημείο αυτό το λένε και ..παραλία… μιας και κάθε φορά που περπατάς τριγύρω της, κυρίως το βράδυ, νομίζεις ότι δημιουργείται μια οφθαλμαπάτη και κάτω από αυτήν αντικρίζεις θάλασσα. Στον δρόμο της Ανοίξεως που ανοίγεται γύρω από την πλατεία συναντάς δύο από τα πιο γνωστά μουσεία της πόλης, το Αρχαιολογικό Μουσείο και το Βλαχογιάννειο Μουσείο – Μουσείο Νεώτερης Ιστορίας και Τέχνης. Άλλα μουσεία που μπορείς να επισκεφθείς είναι το Βυζαντινό (πρώην Μύλος Μάρκου), το Λαογραφικό και το Μουσείο Εκπαίδευσης.
Στον δρόμο της Ελιάς που ξεκινάει από την πλατεία και ανεβαίνει προς τα πάνω θα βρεις μεταξύ των νεοκλασικών κτιρίων, τα πιο ζωντανά γεμάτα ρυθμό καφέ, ενώ στον σχεδόν παράλληλο χαρακτηριστικό πεζόδρομο της Έλλης δεκάδες bars δίνουν τον νυχτερινό παλμό στην πόλη…για όλα τα γούστα… Για τους φανατικούς των εναλλακτικών καφέ και bistro αναζήτησε τα νέα καφέ γύρω από τους πεζοδρόμους στην Ιπποκράτους στην αγορά… Οι Βεροιώτες ξέρουν σίγουρα πάντως να διασκεδάζουν κάθε μέρα…
Για τους λάτρεις των γλυκών το ρεβανί είναι αυτό που έχει κάνει ξακουστή τη Βέροια σε όλη την Ελλάδα, αλλά σε παγκόσμιο επίπεδο η Βέροια είναι γνωστή για το εντυπωσιακό μνημείο που χτίστηκε προς τιμήν του Αποστόλου Παύλου ο οποίος δίδαξε για πρώτη φορά τον Χριστιανισμό στην πόλη τον 1οαιώνα μ.Χ. Το Βήμα του Αποστόλου Παύλου είναι ένας από τους πιο γνωστούς σταθμούς του Θρησκευτικού Τουρισμού και εντάσσεται στη διαδρομή Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου, το οποίο και προσελκύει εκατοντάδες προσκυνητές από όλον τον κόσμο.
Η Βέροια αποτέλεσε λίκνο του Χριστιανισμού και στην πόλη κτίστηκαν κατά τη διάρκεια τωνβυζαντινών χρόνων τουλάχιστον 72 ναοί, γεγονός που της έδωσε και το όνομα Μικρή Ιερουσαλήμ. Σήμερα σώζονται 48 εκ των οποίων ορισμένοι είναι επισκέψιμοι. Οι πιο γνωστοί είναι αυτοί της Παλιάς Μητρόπολης, της Αναστάσεως του Σωτήρος, ο ναός των Αγίων Κηρύκου και Ιουλίττης και ο ναός του Αγίου Παταπίου. Συγκεκριμένα για την Παλιά Μητρόπολη της Βέροιας αναφέρουμε πως θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα σωζόμενα μεσοβυζαντινά κτίσματα στα Βαλκάνια και ένας από τους μεγαλύτερους επισκοπικούς ναούς των αρχών του 11ου αιώνα που χτίστηκαν στη Μακεδονία.
Οι εναπομείναντες ναοί με τις υψηλής καλλιτεχνικής αξίας τοιχογραφίες και βυζαντινές εικόνες συνυπάρχουν αρμονικά με τα οθωμανικά μνημεία της πόλης. Δύο σύμβολα της περιόδου που διατηρήθηκαν είναι τα Δίδυμα Οθωμανικά λουτρά/Χαμάμ του Σινάν Αλατά και το Μεντερσέ Τζαμί. Το Μεντερσέ Τζαμί στέκει επιβλητικό και αγέρωχο κοντά στην Πλατεία Ωρολογιού. Είναι το μεγαλύτερο τζαμί που χτίστηκε στη Βέροια, χρονολογείται στον 19ο αιώνα και το όνομα του το πήρε από το παρακείμενο μουσουλμανικό ιεροδιδασκαλείο, τον λεγόμενο Μεντερσέ. Σήμερα λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος. Η Πλατεία Ορολογίου ή αλλιώς η Πλατεία Δικαστηρίων είναι η μεγαλύτερη πλατεία στην πόλη και έχει ως έμβλημα της το Οθωμανικό Διοικητήριο (πρώην Δικαστήρια), μπροστά του οποίου έγινε και η παράδοση της πόλης από τον Τούρκο διοικητή στον ελληνικό στρατό στις 16 Οκτωβρίου 1912.
Εκτός από τη χριστιανική κοινότητα και τη μουσουλμανική στην πόλη ζούσε και η εβραϊκή που άφησε το στίγμα της μέσα από τα μνημεία της. Αντιπροσωπευτικό μνημείο είναι η συναγωγή στη συνοικία Μπαρμπούτα και είναι από τις λίγες που διατηρούνται στην Ελλάδα. Μάλιστα η εβραϊκή κοινότητα είναι από τις πιο σημαντικές και ισχυρές στη χώρα. Η συνοικία Μπαρμπούταβρίσκεται βορειοδυτικά του ποταμού Τριπόταμου και είναι γεμάτη από μακεδονίτικα αρχοντικά και πλακόστρωτα καλντερίμια. Στην απέναντι όχθη του ποταμού υπήρχε η αντίστοιχη χριστιανική αυτή της Κυριώτισσας. Η Μπαρμούτα, οφείλει το όνομά της σε μία βρύση της περιοχής που διατηρείται ακόμα και σήμερα, ενώ η Κυριώτισσα το οφείλει στον παρακείμενο ναό της Παναγίας της Κυριώτισσας. Στα καλντερίμια της συνοικίας της Κυριώτισσας το καλοκαίρι ορισμένα αρχοντικά έχουν μετατραπεί σε μπαρ και νυχτερινά κέντρα δίνοντας άλλη πνοή στον χώρο… Μάλιστα και στις δύο συνοικίες θα βρεις από τα πιο φημισμένα εστιατόρια της πόλης, όπου θα γευτείς νοστιμότατα ελληνικά πιάτα σε συνδυασμό με τοπικό ημαθιώτικο οίνο.
Με κέντρο τη Βέροια έχεις την ευκαιρία να ταξιδέψεις και να περιπλανηθείς στην μαγευτικήΝάουσα, την ένδοξη Βεργίνα, στο βλαχοχώρι Σέλι και στο χωριό Καστανιά όπου βρίσκεται το σύμβολο του Ποντιακού Ελληνισμού η νέα Παναγία Σουμελά. Στον δρόμο για τη Βεργίνα, κυρίως την άνοιξη και το καλοκαίρι, κάνε μία στάση για έναν καφέ ή για μία βόλτα με ενοικιαζόμενο ποδήλατο στο Φράγμα του Αλιάκμονα. Ο συνδυασμός του μπλε και του πράσινου πραγματικά σε μαγεύει …Δικαιολογημένα η Βέροια λοιπόν αποτελεί έναν προορισμό που σου προσφέρει τα πάντα στις 4 εποχές του χρόνου…Καλή διασκέδαση!
Η πολυπολιτισμική πριγκίπισσα του Μακεδονικού κάμπου μας ταξιδεύει στον χρόνο
Γράφει η Ευανθία Καραβέντζα
Διπλωματούχος Ξεναγός-Αρχαιολόγος